از دست دادن یک یا چند دندان، مشکلی است که برای بسیاری از انسانها سخت و حتی غیرقابل تحمل است، اما به دلایل متعدد احتمال روبرو شدن با عارضه ی بی دندانی وجود دارد. مشکلی که تا چندی پیش راهی جز استفاده از دندان های مصنوعی نداشت. این دندان ها به دلیل شکل ظاهری و مشکلات دیگری که داشت، رضایت مریض را جلب نمی کرد.
خوشبختانه امروزه ایمپلنت، روبرو شدن با مشکلات بی دندانی را بسیار آسان کرده است. ایمپلنتولوژی حاصل آخرین تحقیقات و تکنولوژی های روز دنیا است. قرار دادن ایمپلنت دندانی در فک، درمانی نه چندان سخت است که عارضه ای در بر ندارد. ایمپلنت دندانی همان نقش دندان های اصلی را تا پایان عمر برای بیمار ایفا می کند. از بین روش های مختلف جایگزینی ریشه دندان، ایمپلنت دندان جایگزینی کامل محسوب میشوند، چراکه هم ریشه و هم تاج دندان را شامل می شوند.
ایمپلنت دندان نوعی پایه تیتانیومی سازگار با سلول های بدن است. از ایمپلنت های دندانی به عنوان جایگزینی مناسب و دائمی به جای یک یا چند دندان از دست رفته استفاده می شود. پس از قراردادن ایمپلنت توسط
در داخل استخوان فک، با استخوان سازی سلول های استخوان ساز در سطح ایمپلنت، استخوان فک به ایمپلنت جوش می خورد. فرآیند جوش خوردن معمولا 3 تا 4 ماه طول کشیده، سپس قسمت تاج و روکش دندان ساخته شده و بر روی پایه قرار می گیرد
از دست دادن یک یا چند دندان تاثیر به سزایی در چهره و مهم تر از آن در روحیه و اعتماد به نفس افراد دارد. با استفاده از ایمپلنت های دندانی میتوان علاوه بر بازیابی توانایی جویدن طبیعی، چهره طبیعی و زیبایی لبخند را نیز به فرد بازمی گرداند.
کاشت ایمپلنت در خانم ها از سن 15 سالگی و در آقایان از سن 18 سالگی امکان پذیر است.
انواع ایمپلنت دندان
اولین چیزی که بیمار نیازمند به ایمپلنت به ذهنش متبادر میشود این است که کدامیک از انواع ایمپلنت بهتر است و گاها مبهوت از انواع ایمپلنت های موجود در بازار، درمان خود را به تعویق می اندازد. غافل از اینکه غالب ایمپلنت ها خوبند به شرط آنکه توسط دندانپزشکی که کار را میداند انجام پذیرد. مهارت دندانپزشک در درمان ایمپلنت امری بس مهم و ضروری است.
چرا هزینه ایمپلنت دندانی گران است ؟
علت گرانی قیمت ایمپلنت دندانی به نسبت سایر درمانهای سنتی دندانپزشکی ، هزینه فیکسچر ( بخش کاشتنی ایمپلنت دندانی ) و قطعات پروتزی ( اباتمنت اصلی و بعضا موقت، آنالوگ، پیچ اباتمنت ) و... که به هزینه لابراتواری چند برابری پروتز(روکش ایمپلنت )نسبنت به روکش دندانهای عادی اضافه میشود، میباشد.
چنانچه تنها یک دندان از دست رفته باشد
برای پر کردن این فضای بی دندانی، از روشی به نام بریج (پل) استفاده می شود. در این درمان، نیاز به تراش دندان های مجاور ناحیه بی دندانی برای جایگزینی دندان است. نقطه ضعف این درمان، آسیب رسیدن به دو دندان سالم است که منجر به پوسیدگی آنها نیز می شود. علاوه بر آن به دلیل تحریک نشدن استخوان، تحلیل تدریجی استخوان نیز به وجود می آید.
این در حالی است که ایمپلنت دندان نه تنها به دندان های مجاور آسیب نمی رساند، بلکه کاشت ایمپلنت به دلیل تحریک استخوان ناحیه بی دندانی مانع از تحلیل استخوان می شود.
چنانچه چند دندان از دست رفته باشد
برای پر کردن این نوع ناحیه بی دندانی، معمولا از پروتز متحرک استفاده می شود. پروتزهای متحرک با قلاب دور دندان قرار می گیرند. در این درمان با وجود اینکه نیازی به تراش دندان های مجاور نیست، اما سنگینی و فشار پایه ها به دندان های پایه منجر به لق شدن دندان های مجاور و در نتیجه پوسیدگی دندان ها می شود.
در این مورد نیز می توان با کاشت ایمپلنت، علاوه بر حفظ زیبایی ظاهری، مانع آسیب رسیدن به دندان های سالم و استخوان فک شد.
چنانچه همه دندان ها از دست رفته باشد
در این مورد معمولا از پروتزهای کامل متحرک استفاده می شود. پروتزهای کامل متحرک مشکلات بسیاری را برای بیمار از قبیل: لقی پروتز در دهان، سختی تکلم و ... ایجاد می کند. حال آنکه با ایمپلنت های دندانی می توان راحتی و زیبایی را بیمار بازگرداند.
آیا ایمپلنت پس میزند ؟
خیر، ایمپلنت دندانی بر خلاف انواع دیگر پیوندها ( قلب ،کلیه، ریه و... ) پس نمیزند چرا که تیتانیوم فلزی است که با محیط بدن کاملا سازگار است . اما علل از دست دادن ایمپلنت شامل عواملی است همچون :
• جراحی نامناسب
• تروما ( آسیب و ضربه ) به ایمپلنت دندانی بلافاصله بعد از جراحی
• پروتز نامناسب و عدم پخش صحیح نیرو
• از همه مهمتر، عدم رعایت بهداشت دهان توسط بیمار
مزایای ایمپلنت دندانی
• در عین گران بودن درمان ، مزایا یی همچون راحتی، مقاومت بالا، کاربردی بودن، بازگرداندن توانایی جویدن طبیعی و زیبایی فوق العاده ، باعث میشود تا رضایت خاطر بیماران نسبت به بریجهای ثابت یا پرتز متحرک بیشتر شود. در صورت رعایت کامل بهداشت، این دندان ها دائمی (Lifetime) خواهند بود.
• با درمان ایمپلنت، دندانهای دیگر قربانی جایگزینی دندان از دست رفته نمیشوند.
• پایه ایمپلنت مانند ریشه دندان داخل استخوان قرار گرفته و استخوان فک به دلیل ساپورت توسط ایمپلنت تحلیل نمیرود. بنابراین فرم صورت، کمتر دستخوش تغییرات ناشی از از دست دادن دندان میشود.
• به طور معمول عمر ایمپلنت از سایر درمانهای جایگزین طولانی تر است و در صورت از دست رفتن ایمپلنت، امکان جایگزینی مجدد وجود دارد.
عوارض و معایب ایمپلنت دندانی
• زمانبر بودن درمان ایمپلنت نیز از معایب دیگر ایمپلنت های دندانی است. زمانی حداقل بین ۴ تا ۹ ماه برای این درمان لازم است.
• درمان ایمپلنت یک جراحی بوده و ریسکهای مربوط به جراحی را نیز دارد. از جمله این ریسک ها میتوان به احتمال عفونت وشکست درمان یا از دست رفتن ایمپلنت دندان اشاره کرد که در این مورد نیاز به جایگزینی مجدد آن است.
• ایمپلنت نیازمند معاینات دوره ای توسط دندانپزشک است.
نحوه
( ایمپلنت و درمان )
پس از ایجاد بی حسی موضعی در ناحیه مورد نظر، با توجه به طرح درمان انتخابی و ضمانت استخوان، ایمپلنت در استخوان فک قرار می گیرد و برای اینکه ایمپلنت با استخوان پیوند خوبی برقرار کند به مدت 12 تا 24 هفته زمان لازم دارد
پس از طی دوره پیوند استخوان (اسئواینتگریشن) ایمپلنت های پایه و بستری مقاوم را برای طرح درمان انتخابی فراهم می آورند. برای راحتی بیمار تا ساخته شدن پروتز اصلی، بر روی ایمپلنت پروتز موقت طراحی می شود تا عمل تکلم و جویدن به طور موقت انجام گردد.
قالبگیری از ایمپلنت جزء موارد حساس و دقیق در ساخت پروتز ایمپلنت می باشد و بیمار می بایست کلیه دستورات
نکاتی مفید برای بالا بردن میزان موفقیت درمان
• پس از کاشت ایمپلنت به مدت 1 روز از مسواک زدن در اطراف ناحیه عمل خودداری کنید.
• شستن دهان تا 8 ساعت بعد از عمل جراحی توصیه نمی شود.
• بهتر است روز بعد از ایمپلنت، از دهان شویه استفاده شود. بهترین محلول برای شستشوی دهان کلرهگزیدین روزی 3 مرتبه باشد.
• نوشیدن پس از ایمپلنت به راحتی امکان پذیر است ولی در مورد خوردن، باید دقت داشته باشید که بی حسی اثر خود را از دست داده باشد.
• ایمپلنت های دندانی نیز همانند دندان طبیعی به مراقبت نیاز دارند. زیرا پلاکت های میکروبی باعث عفونت لثه می شوند. بنابراین، توصیه می شود از برس های بین دندانی،
• مسواک و ترجیحا خمیردندان های مخصوص ایمپلنت استفاده گردد .
• افرادی که از ایمپلنت استفاده می کنند باید از کشیدن سیگار، خوردن قهوه و نوشیدن چای در سه روز اول پرهیز کنند.
• به طور کلی استفاده از سیگار، مواد مخدر و مشروبات الکلی موفقیت کاشت ایمپلنت را کاهش می دهند.
مطالب مرتبط:
- ایمپلنت در دو فاز اجرا می شود که فاز اول جراحی است و در این فاز فضایی ایجاد می کنیم که بتوانیم ایمپلنت را داخل فک بیمار قرار دهیم و به دلیل اینکه لثه را باز و مجددا زخم را دوخته و بخیه می زنیم به همین دلیل تمامی مواد دخانی مانند سیگار، قلیان، تنباکو و... اختلال در ترمیم ایجاد می کند. ارتباط بین حفره دهان با استخوانی که در آن ایمپلنت قرار گرفته ایجاد می شود و لثه باید جوش بخورد و ارتباط بین حفره دهان که پر از بزاق و باکتری است با آن حفره حذف شود که در صورت استفاده از مواد دخانی ترمیم دیر اتفاق می افتد و باعث می شود استخوان اطراف ایمپلنت که در واقع نگه دارنده ریشه مصنوعی داخل استخوان است تحلیل رود و بنابراین سیگار نقش منفی در روند التیام زخم بازی می کند و در واقع در روند ترمیم اختلال ایجاد می شود.
در فاز دوم که وارد فاز پروتزی می شود روکش و تاج مصنوعی روی ریشه مصنوعی قرار می گیرد و در این فاز افرادی که سیگار می کشند باعث می شود که سیستم ایمنی آنها دچار اختلال شود و بدن آنها به خوبی نمی تواند با باکتری مقابله کند بنابراین در افراد سیگاری التهاب بیشتری را در اطراف ایمپلنت می بینیم و روند این التهاب می تواند موجب شکست درمان در ایمپلنت شود.
* فرد سیگاری چه مواردی را باید قبل از کاشت ایمپلنت رعایت کند.
- ایمپلنت را درمان ایده آل می دانیم برای افراد بی دندان و یا دندان از دست داده و از طرف دیگر با افرادی مواجه هستیم که خواه و ناخواه اعتیاد نه تنها به سیگار به مواد دخانی دیگر دارند و در درجه اول این فرصت خوبی و یا شاید یک شانس است که فرد سیگاری تحت فشار پزشک و تیم درمانی سیگار را ترک کند و اگر نتواند نسبت به ترک سیگار اقدام کند توصیه می کنیم حدود 14 روز یعنی دو هفته قبل از درمان و همچنین دو هفته بعد از درمان سیگار را ترک کند به طوری که در مجموع یک ماه سیگار نکشد.
* مراقبتهای لازم پس از کاشت ایمپلنت های دندانی در افراد سیگاری را توضیح دهید.
- بعضی ها فکر می کنند که پس از ایمپلنت نیازی به رعایت بهداشت و نخ دندان نیست اما ما توصیه می کنیم که این افراد بهداشت را بیشتر و بهتر رعایت کنند و در مورد افراد سیگاری با توجه به اینکه سیستم ایمنی مختل می شود و دفاع طبیعی بدن نمی تواند با تمام باکتری ها مقابله کند توصیه می کنیم تعداد دفعات مسواک زدن نخ دندان و مسواک بین دندانی را بیشتر شود و همچنین بهداشت را نیز بیشتر رعایت کنند و به افراد سیگاری و یا مصرف کننده مواد دخانی توصیه می کنیم اگر بیماران عادی سالی یک بار برای ویزیت دوره ای می آیند این افراد سالی دو بار برای ویزیت مراجعه کنند.
* چرا بیماران از سوی دندان پزشک خود به یک جواب محکم و قاطع که مثلا سیگار کمتر کشیده شود مواجه نمی شوند.
- سیگار همیشه مشکل سازاست ولی هرچه تعداد استفاده آن کمتر باشد مشکلات ما نیز کمتر می شود و تعداد کم سیگار به نفع خود فرد و سیستم درمانی است و قطعا توصیه می کنیم که سیگار کمتر کشیده شود.
* آیا افراد سیگاری باید از ایمپلنتی استفاده کنند که با سیگار سازگاری داشته باشد و چنین ایمپلنتی در ایران وجود دارد؟
- در دنیا بیش از 1500 شرکت ایمپلنتی و به تبع آن 1500 نوع ایمپلنت داریم و در ایران نیز بیش از 50 نوع ایمپلنت وجود دارد و واقعا مهم است که نوع ایمپلنت برای افراد سیگاری فرق کند و طبیعتا وقتی ایمپلنت ها از نظر تکنولوژی دارای سطح خاصی هستند که شانس موفقیت ما را بیشتر و ضریب شکست را کاهش می دهد. به همین دلیل توصیه می شود برای افراد سیگاری ایمپلنت هایی استفاده کنند که از نظر کیفیت ویژگی خاصی داشته باشد که حداقل ضریب شکست ما را کاهش دهد.
* دود سیگار، توتون، تنکابو و غیره در فرآیند التیام طبیعی چه اختلالی ایجاد می کند؟
- این موارد اختلال خیلی بدی ایجاد می کنند و روند بهبود را کند کرده و به تاخیر می اندازند و در صورت استفاده از سیگار و مواد دخانی بافت ها مستعد عفونت می شوند.
* می توان ادعا کرد سیگار دشمن شماره یک ایمپلنت است؟
- در واقع عدم رعایت بهداشت دشمن شماره یک ایمپلنت است و به طور قطعیت نمی توانیم بگوییم که سیگار دشمن شماره یک است اما مصرف سیگار و مواد دخانی شانس موفقیت در درمان را کاهش می دهد به طوری که اگر شانس موفقیت در درمان را بالای 90 درصد در نظر بگیریم در افراد سیگاری این موفقت تا 70 درصد کاهش پیدا می کند و این کاهش 20 درصدی خیلی بد است چون شکست های ایمپلنت می تواند معضلات خیلی بزرگی را برای بیمار و دندان پزشک ایجاد کند بنابراین کاهش 20 درصد موفقیت ضربه بسیار بزرگی در درمان فرد است.
* آیا میزان موفقیت ایمپلنت در زنان و مردان سیگاری متفاوت است یا خیر؟
- هنوز به صورت آماری این موضوع اثبات نشده ولی امروزه در جوامع پیشرفته مشاهده می کنیم تعداد زنانی که از مواد دخانی استفاده می کنند رو به افزایش است و متاسفانه ضریب شکست در آنها خیلی بیشتر از مردان است و می توانیم بگوییم سیگار کشیدن و مواد دخانی در زنانی که مایل به درمان ایمپلنت هستند میزان شکست را چندبرابر می کند و در مقایسه با مردان، زنان حساس تر هستند و این مسئله به دلیل ساختار هورمونی بدن زنان است و در مجموع زنان در مقابل سیگار شکننده تر هستند.
کاشت دندان به عنوان جایگزینی مناسب و دائمی به جای یک یا چند دندان از دست رفته استفاده می شود. قراردادن ایمپلنت توسط متخصص ایمپلنت در داخل استخوان فک، با استخوان سازی سلول های استخوان ساز در سطح ایمپلنت، استخوان فک به ایمپلنت جوش می خورد. فرآیند جوش خوردن معمولا 3 تا 4 ماه طول کشیده، سپس قسمت تاج و روکش دندان ساخته شده و بر روی پایه قرار می گیرد. هنگام پوسیدگی ها اولیه دندان با ترمیم و پر کردن دندان و سپس روکش دندان می توان از تخریب کلی و کشیدن دندان جلوگیری به عمل آورد.
● پل زدن بین دندان ها
پل
برای یک یا چند دندان از دست رفته ساخته می شود که می توان هم روکش ها و
هم بریج ها را بعد از آماده سازی پایه ها و گرفتن قالب به لابراتوارهای
دندانی فرستاد و کارها در آنجا انجام شود یا توسط دستگاه های نوینی در محل
مطب در عرض چند دقیقه درست کرد و روی دندان ها قرار داد.
● ایمپلنت؛ بهترین روش جایگزینی دندان ها
یکی از کارهای نسبتا جدید دندان پزشکی جایگذاری دندان ها توسط ایمپلنت های دندانی یا کاشت دندان است که انواع دیگر از آن از دیر زمان در همه دنیا و در کشور ما نیز انجام می گرفته است ولی حدود ۲۵ سال است که از ایمپلنت های
شبیه به ریشه دندان استفاده می شود که یک جهش مثبت درمانی در این رشته است
و خیلی از کارهای پروتز را عملی تر، راحت تر و قابل قبول تر کرده است.
به طور کلی این ایمپلنت ها
از دو قسمت عمده تشکیل شده اند که یک قسمت که شبیه به ریشه دندان است توسط
متخصصان جراحی فک و صورت یا متخصصان جراحی لثه یا هر دندان پزشکی که دوره
کامل جراحی این رشته را دیده و تبحر کسب کرده در استخوان فک بیمار در محل
دندان کشیده شده قرار می گیرد (بعضی وقت ها بلافاصله و همزمان با بیرون
آوردن دندان این قسمت را که به آن پایه دندان می گویند در محل قرار می
دهند) و بنا به نوع سیستم و طراحی آن و شرایط فک بیمار یا بلافاصله یا بعد
از چند ماه متخصص پروتز یا هر دندان پزشک دیگری که دوره های کامل پروتز این
رشته را دیده، دندان یا اتصال قسمتی از دندان ها را قالب گیری می کند و
تاج دندان را می سازد. در مواردی پروتزهای کاملی که مبتنی بر ایمپلنت باشد
با دقت ساخته خواهد شد و شخص بی دندان مجددا به عملکرد اصلی دندان ها و
زیبایی و تکلم برمی گردد و در صورت نیاز با انجام ارتودنسی بعد از ایمپلنت میتوانید به زیبایی دندانهای خود بیافزایید.
بدلیل اینکه امروزه ایمپلنت های
دندانی قادر به حل مشکلاتی هستند که دندانپزشکان قبلا و در دهه های قبل
راه حلی برای آنها نداشتند بهتر از ایمپلنت های دندانی به جای پل زدن بین
دندان ها استفاده شود. ایمپلنت های دندانی قادرند:
دندانهای
شما را بطور ثابت و دایمی جایگزین کنند. بدون اینکه مجبور باشید دست
دندانتان را خارج کنید و دوباره سرجای خود بنشانید و برای همیشه با لقی و
شل بودن دندانهایتان خداحافظی کنید.
• دندانهای شما را بطور ثابت و
جداگانه جایگزین می کنند بدون اینکه مجبور باشید دندانهای سالم اطراف ناحیه
بی دندانی را جهت استفاده بعنوان روکش پایه تراش داده و سلامت آن را به
خطر بیاندازید. دندانهای پایه روکش بطور مکرر دچار پوسیدگی های غیرقابل
ترمیم می شوند و پس از چند سال کارکرد خود را از دست می دهند و ناچاراً
بایستی کشیده شوند.
• مهمترین عوارض کشیدن دندان و جاخالی ماندن آن
تحلیل استخوانی می باشد که عوارض جانبی معکوس روی سلامت عمومی بدن نیز
دارد. با کاشت ایمپلنت در
فاصله زمانی کوتاهی یا بلافاصله پس از کشیدن دندان از تحلیل استخوان
جلوگیری می شود. افرادیکه دندانهایشان را بطور کامل می کشند پس از چند سال
دچار تحلیل شدید استخوانی می شوند که باعث می شود حتی با تجدید و ساخت دست
دندانهای متعدد از عملکرد جویدن، تکلم و تغذیه خود راضی نباشند. بهترین راه
حل، کاشت ایمپلنت در اولین فرصت ممکن می باشد تا از تحلیل استخوانها و عوارض غیرقابل جبران بعدی آن جلوگیری شود.
•
افرادیکه جهت جایگزینی دندانها ی کشیده شده خود بخصوص در مواردیکه این
دندانها در ناحیه جلویی و ناحیه لبخند باشند و یا تعدادشان زیاد باشد از
دست دندانهای متحرک کامل و یا پارسیل قدیمی استفاده می کنند از لحاظ سنی
نسبت به افراد همسن خود که جهت حل مشکلات دندانی خود از ایمپلنت استفاده می کنند، سالخورده تر و پیرتر دیده می شوند.
• قدرت جویدن دست دندانهای قدیمی بسیار کمتر از ایمپلنت می باشد و نیروهایی که توسط آنها تولید می شود بسیار کم و حدود 200% مقدار نیروی لازم برای جویدن کارآ می باشد.
• دندانهای ساخته شده روی ایمپلنت طول عمر بسیار بیشتری نسبت به انواع دست دندان، پلها و روکشها دارند.
• تمیز کردن و نگهداری ایمپلنت نیز بسیار راحت تر از دست دندان و یا بریج می باشد.
اولین مزیت سلامتی و زیبایی بیشتر است وقتی که دندانها از دست میروند استخوان اطراف دندان شروع به تحلیل میکند. این تحلیل استخوان میتواند منجر به عقب رفتن فک گردد. بکار بردن ایمپلنت های دندانی مانع این امر گردیده و بنابراین شکل طبیعی فک حفظ خواهد گردید. در طب سنتی کمبود دندان از دست رفته را با جایگزینی یک پلاک دندانی متحرک یا با تراش در دندان مجاور و استفاده از پل Bridge جبران مینمایند، اما در هنگام استفاده از ایمپلنت دندانی علاوه بر آنکه از تحلیل رفتن استخوان جلوگیری میشود، از صدمه به دندانهای مجاور نیز جلوگیری شده و زیبایی یک دندان طبیعی را به دهان بیمار باز میگرداند. همچنین در نحوه صحبتکردن بیمار تغییری ایجاد نمیگردد. مزیت دیگر آن آسایش بیشتر میباشد، زیرا ایمپلنت های دندانی اتصال محکمی با استخوان فک پیدا میکنند هیچ گونه لغزندگی و حرکت دندان مصنوعی وجود نخواهد داشت. این امر ناراحتیهای مربوط به استفاده از دندان مصنوعی از قبیل اتصال ضعیف ، تحریک لثه و درد را برطرف خواهد نمود.
هزینه کاشت دندان چقدر است. قیمت هر واحد ایمپلنت دندان چه قدر می باشد. سوالات بسیاری از بیماران که قصد استفاده از طرح درمان ایمپلنت دندان را دارند قیمت هر واحد ایمپلنت دندان و یا به عبارت ساده تر قیمت انواع ایمپلنت های دندانی می باشد. به طور کلی، قیمت ایمپلنت دندان و یا قیمت کاشت دندان ایمپلنت شامل هزینه جراحی لثه، جایگذاری پایه (آماده سازی ایمپلنت دندان برای دریافت عضو مصنوعی) و بازیابی (جایگذاری روکش) می باشد. در حقیقت، هزینه ایمپلنت دندان متغیر می باشد و بستگی به عوامل بسیاری دارد.