به پیچ ساخته شده از جنس تیتانیوم گفته می شود که در استخوان فک کاشته و جایگزین دندان از دست رفته می شود؛ پس از جایگذاری ایمپلنت دندانی طی روندی که یکپارچگی استخوانی (osseointegration) نام دارد محکم به استخوان جوش می خورد سپس روکش یا دست دندان بر روی ایمپلنت دندانی متصل می شود.
- فیکسچر (ریشه)
- آباتمنت (تاج)
این روش حداکثر زیبایی و جویدن را به شما هدیه می کند و نیاز به تراش دندان های مجاور ندارد و درست مثل یک دندان که ریشه داردعمل می کند و به شما آرامش و راحتی را بر می گرداند.
ایمپلنت ها به جای دندانی که از بین رفته اند جایگزین می شوند . این دندان ها مثل دندان های دائمی شما زیبایی مطلوبی دارند و شما از اینکه دوباره چندین دندان خود را بدست آورده اید راضی خواهید بود و لبخند شما زیبا تر از گذشته خواهد شد .
• و در مواردی که کل دندانها را نداشته باشید و امکان استفاده از این روش درمانی موجود نباشد، می توان با قرار دادن ۴ یا ۵ ایمپلنت از آنها به عنوان پایه دست دندان استفاده کرد تا دیگر دست دندان شما در دهانتان جابه جا نشود و احساس راحتی بیشتری داشته باشید.
مزایای استفاده از ایمپلنت نسبت به دست دندان متحرک و یا پروتز ثابت
از هر زاویه ای که شما به این موضوع بنگرید، ایمپلنت بهترین انتخاب برای جایگزینی دندانهای از دست رفته شما است.
• زیبایی :ایمپلنت کاملا شبیه دندان خودتان خواهد بود وازآنجائیکه بااستخوان فک درگیرمی شود، مانع از تحلیل استخوان و لثه می شود که در سایه روشهای قبلی ( دست دندان و یا بریج) از عوارض این درمانها می باشد . به هر حال کسی متوجه نخواهد شد که شما یک دندان جایگزین دارید.
• حفظ ساختمان دندانهای مجاور : در این روش دندانهای مجاور تراشیده نمی شوند و دچار پوسیدگی های بعدی نخواهند شد.
• اعتماد به نفس : به طور یقین با استفاده از ایمپلنت احساس بهتری نسبت به خود، خنده و صحبت کردنتان دارید
• قابل اعتماد: درصد موفقیت ایمپلنت های دندانی بسیار بالا است ، و بهترین انتخاب برای جایگزینی دندان از دست رفته شما است. و بر خلاف ادعاهای خلاف واقع گذشته در این رابطه، درصد موفقیت درمان نسبت به سایر روشهای جایگزینی دندان، بسیار بالاتر است و از آنجا که بدنه ایمپلنت از تایتانیوم خالص ساخته می شود، واکنشی بصورت رد پیوند وجود نخواهد داشت .
پروتزهای ثابت که به آن روکش دندانی هم میگوییم، علاوه بر تامین استحکام برای ساختار از دست رفته دندان، زیبایی یک دندان سالم را نیز تامین میکند زیرا میتواند دندانهای دچار شکستگیهای مادرزادی، دندانهایی که اندازههای کوچکتر یا نامتناسب با دندانهای دیگر دارند و نیز بدرنگیهای دندانها را هم اصلاح کند اما از دیدگاه درمانی، دندانهایی که دیواره آن شکسته، مقدار زیادی از ساختار آنها به دلیل پوسیدگی از بین رفته یا به دلیل عصبکشی یا نازک شدن جداره، احتمال شکستن آنها زیاد است با روکشهایی به شکل دندان ترمیم و بازسازی میشوند.
روکشها 2 نوعند
1- نوع متداول کروم – پرسلن این نوع دارای شاسی فلزی تیره بوده و روی فلز پرسلن یا چینی طراحی شده است.
2- زیرکونیوم – پرسلن که فلز زیرکونیوم همرنگ دندان بوده و روی آن پرسلن یا چینی قرار گرفته شفافیت رنگ بیشتری دارد و به علت طراحی با کامپیوتر بجای نوع بالا که با دست ساخته می شود فیتنس و انطباق بهتری دارد.
اولین اقدام پس از کاشت ایمپلنت، بهرهگیری از راهکارهایی برای کنترل عفونت و کاهش درد ناشی از جراحی است.
مراقبتهای هفته اول بعد از جراحی شامل مراقبتهای معمول زخم دهان، استفاده از دهانشویه بخصوص دهانشویههای ضدعفونیکننده (مانند کلر هگزیدین)، خودداری از جویدن غذا و مصرف غذاهای نرم، استفاده از داروهای ضددرد و آنتیبیوتیک، مصرف نکردن سیگار و مسواک زدن
مهمترین نکتهای که پس از کاشت ایمپلنت باید مورد توجه قرار بگیرد، تمیز کردن دندان متصل شده به ایمپلنت است که برای این منظور حتما باید علاوه بر مسواک از نخ دندان نیز استفاده شود.
عوارض اولیه پس از جراحی نصب ایمپلنت مانند سایر جراحیهاست که شامل درد، تورم و احساس سوزش در محل جراحی میشود، اما در صورت توجهنکردن ساختار فک و محل قرارگیری سینوسها از سوی دندانپزشک، ایمپلنت ممکن است وارد فضای سینوس شود که علاوه بر درد و تورم منجر به سینوزیت حاد نیز میشود.
ایمپلنت در فک پایین نیز در محل جراحی ممکن است به عصب این ناحیه صدمه بزند که علائم آن به صورت بیحسی لب پایین و چانه و حتی گاهی دردهای غیرعادی تظاهر پیدا میکند. در مواردی، اگر صدمه شدید باشد عارضه بیحسی غیر قابل بازگشت و نیازمند جراحیهای میکروسکوپیک برای پیوند عصب خواهد بود.
باید توجه داشت که پدیده درد پس از جراحی در افراد مختلف بسته به آستانه تحریک و تحمل هر شخص، متفاوت است. بر این اساس، نمیتوان در مورد میزان درد پس از هر جراحی از جمله جراحی کاشت دندان یک حکم کلی صادر کرد.
عوامل جسمی و همچنین روانی در بروز شدت درد بسیار موثر تلقی میشود و میزان نیازمندی به داروهای ضد درد و گاهی آرامبخش را در افراد گوناگون، متفاوت میسازد.
شدت درد و تورم بعد از عمل کاشت ایمپلنت به عوامل مختلفی از جمله نحوه جراحی از سوی جراحان، دستکاری نسوج نرم و سخت، برندگی و میزان استهلاک ابزار و دریلهای جراحی و… بستگی دارد. در بعضی موارد نیز بیماریهای سیستمیک و عادات خاص بیمار، موجب شکست در موفقیت کاشت دندان میشود.
مهمترین این عوامل شامل بیماری دیابت پیشرفته و غیر کنترل شده، کمبود قدرت دفاعی بدن، سرطانهای ناحیه دهان یا نواحی دیگر بدن که موجب تضعیف قدرت دفاعی شده باشد، شیمیدرمانی نزدیک به زمان جراحی ایمپلنت، پوکی شدید استخوان، اختلالات شدید ریوی، کلیوی و کبدی، اختلالات خونی و انعقادی، استفاده بیش از حد از دخانیات و سیگار، بیماریهایی نظیر پارکینسون شدید و نیز اختلالات روانی میشود.
مطالب مرتبط:
باید تا سن 18 سالگی صبر کرد تا اسکلت صورت شکل کامل خود را بگیرد در غیر این صورت ممکن است در آینده ایمپلنت دندانی کوتاه تر به نظر برسد. در بعضی موارد مثلا اگر چند ایمپلنت دندانی در یک ناحیه کاشته شده باشد و پروتزی به شکل بریج روی ایمپلنت ها نصب شده باشد مقاومت بریج مانع از رشد اسکلتال در آن ناحیه میشود و بنابر این بیمار دچار دفرمتی صورتت میشود ولی پس از سن 18 سالگی هیچ محدودیت وجود ندارد و تا هر سنی میتوان ایمپلنت دندانی انجام داد.
در سنین پایین تر برای تک دندان میشود ایمپلنت دندانی انجام داد ولی باید پروتز ایمپلنت دندانی پس از 18 سالگی تعویض شود تا اندازه آن با دندان های مجاور تناسب داشته باشد.
موارد استفاده از ایمپلنت دندانی
ایمپلنت دندانی را میتوان بجای موارد زیر استفاده کرد
جایگزین یک دندان از دست رفته
جایگزین یک دندان Missing
جایگزین گروهی دندان ها بصورت بریج
جایگزینی تمامی دندان های یک فک کامل
ثابت نمودن دست دندان های لق
یک دندان از دست رفته
بریج با چند دندان از دست رفته
بهتر است که ایمپلنت ها به همدیگر متصل شوند و به صورت گروهی روکش شوند تا اینکه تک تک و به طور مجزا روکش شوند به این دلیل که میتوانند در تحمل فشارهای جویدن به کمک هم بیایند.
برطرف کردن لقی دست دندان
برای این کار میتوان از Ball and socket و یا از Locator استفاده کرد این ابزار از دو قسمت مجزا تشکیل شده اند و یکی به فیکسچر و دیگری به پروتز وصل می شود و با اتصال این دو قسمت دست دندان به فک متصل شده و از لقی جلوگیری می شود.
ایمپلنت فوری چیست؟
در بعضی موارد خاص اگر شرایط خیلی مساعد باشد میتوان بلافاصله تاج را به ریشه کاشته شده متصل کرد ولی احتمال شکست درمان تا 20% افزایش می یابد.
برای انجام این کار باید عرض و طول استخوان ایده آل باشد و تراکم استخوان هم به حدی باشد که بتوان ایمپلنت را با نیروی 60 نیوتن بست. پروتز این ایمپلنت باید کوتاه باشد که در هنگام جویدن به فیکسچر فشار وارد نشود و نیز باید از جنس کامپوزیت یا آکریل باشد.
ایمپلنت فوری فقط برای 5 دندان قدامی انجام میشود که جنبه زیبایی دارند.
بعد از مدت پنج ماه روکش موقت با روکش اصلی تعویض میشود.
شرایط لازم برای ایمپلنت فوری
5 دندان قدام بالا و یا فک پایین بصورت گروهی یا تک تک وجود حداقل 6 میلیمتر عرض استخوان
وجود حداقل 13 میلیمتر طول مفید استخوان
تیپ یک یا دو یا حداکثر 3 استخوانی
گیر اولیه 35 الی 60 نیوتن
رعایت بهداشت دهان ودندان
عدم وجود براکسیزم
موفقیت ایمپلنت دندانی چقدر است؟
موفقیت ایمپلنت دندانی 97% دیده شده، در 3% موارد بجای پیوند استخوان بافت لثه ای به ایمپلنت دندان میچسبد و در این موارد بایستی ایمپلنت دندانی خارج شده و مجددا ایمپلنت جدید کاشته شود.
علت این پدیده وارد شدن ضربه به ایمپلنت دندان است که منجر به تکان خوردن ایمپلنت و جوش نخوردن آن به استخوان میشود. همانطور که میدانیم برای جوش خوردن استخوان باید هیچ حرکتی وجود نداشته باشد بنابراین وارد شدن فشار به ناحیه میتواند منجر به جوش نخوردن ایمپلنت دندان شود.
از دیگر مواردی که ممکن است پیش بیاید این است که بدن بیمار واکنش جسم خارجی نشان دهد و آنرا پس بزند این پدیده بسیار نادر است و اگر پیش بیاید میتوان دو ماه صبر کرد و دوباره کار را تکرار کرد و امیدوار بود بدن آنرا بپذیرد.
بهداشت دهان و دندان از شاخص های بسیار مهم در موفقیت است.
استعمال دخانیات از موارد عدم موفقیت میباشد.
انتخاب بیمار
از نقطه نظر روانشناسی بیماران به چهار دسته ی زیر تقسیم می شوند.
گروه اول Philosophical
گروه دوم Exacting
گروه سوم Hysterical
گروه چهارم Indifferent
گروه اول کسانی هستند که منطقی عمل می کنند و شرایط را درک میکنند و با آن کنار می آیند آنها بهترین افراد هستند.
گروه دوم ایده آل گرا هستند رضایت آنها بسیار مشکل است و زیاد ایراد میگیرند ولی اگر بتوانیم رضایت آنها را جلب کنیم بهترین مبلغ برای کار ما می شوند.
گروه سوم افرادی هستند که هیچ گاه راضی نمی شوند و گفته را به هر سویی می کشانند ولی پایان نمی دهند بهترین کار آن است که برایشان کاری انجام نشود.
گروه چهارم این افراد بی انگیزه هستند و عوامل خارجی دیگر مثل خواهر برادر همسر باعث شده که دنبال درمان بروند آنها هیچ نظر خاصی نسبت به درمان ندارند همچنین ممکن است بیماران بصورت زیر گروه بندی شوند.
PERFECTIONIST
EXPECTATIONIST
COMMUNICATOR
UNCOOPERATIVE
بیمار ایمپلنت بجز داشتن استخوان با کیفیت و کمیت و بهداشت و شرایط سیستمیک مناسب باید از درصد موفقیت زمان انتظار و شکل پروتز نهایی اطلاع کافی داشته و آنرا بپذیرد و آمادگی برای صرف زمان احتمالی بیشتر را داشته باشد.
بسیاری از بیماران گمان می کنند که ایمپلنت دندانی به عنوان یک درمان پیشرفته از آخرین پروتزهای کاسمتیک هم زیباتر هستند در صورتیکه اگر بیماری تحلیل استخوانی شدید داشته باشد ممکن است که روکش دندانش بسیار بلند تر شود وهمین باعث میشود که بیمار پس از صرف شش ماه انتظار به خواسته اش نرسد فقط بخاطر اینکه اصل زیبایی برایش بزرگنمایی شده و بیانن می شود که پروتز قبلی ام که یک فیلیپر ارزان قیمت بود زیباتر از ایمپلنت گران قیمتم بود و اینهمه هم برایش انرژی صرف نکردم. حال اگر شما تمام مزایای ایمپلنت دندانی را بشمارید توجیه بهه حساب میاید ولی اگر پیش از درمان این مورد باز شود بیماری که فقط به زیبایی فکر میکند شاید از ابتدا این کار را شروع نمیکرد. یکی از بیماران من که بیست و چهار ساله بود گفت ترجیحح میدادم که چند سال دیگر با فیلیپر سر میکردم و مثلا در سی و چهار سالگی ایمپلنت میکردم.
بعضی ها هم بعلت فضای اینتر اکلوزالی کم باید پروتز پیچ شونده بگیرند که در مقایسه با ایمپلنت دندانی فامیلشان شما مورد سوال قرار میگیرید که چرا پروتز من سوراخ است و بهترین چیزی که به شما می گویند این هست که آقای دکتر به نظر من پروتز کار شما اصلا کار بلد نیست.
در خصوص دندان های مولر چون تاج به نسبت ایمپلنت دندانی بسیار بزرگتر است به همین خاطر ممکن است در زیر دندان گیرغذایی ایجاد شود این هم از مواردی هست که با آن زیاد مواجه میشویم و باید بیماران شرایط موجود را بپذیرند
بیماران سیگاری باید بدانند که مصرف سیگار باعث میشود که نگهداری ایمپلنت دندانی توسط بافت بدن ضعیف تر می شود اگر فرد سیگاری مشکل بهداشتی نداشته باشد و از لحاظ کیفیت و کمیت استخوان مناسبی داشته باشد به شرط آنکه از سه هفته قبل از جراحی و سپس بعد از آن روزی چهار نخ بیشتر نکشند کاشت ایمپلنت مانع ندارد
یکی از بیماران من میگفت من بیشنر هم میکشم ولی مطمئن هستم مشکلی برایم پیش نمیاید چون وقتی سیگار میکشم یک گاز دندانپزشکی میگذارم روی ایمپلنتم.
تاثیر سیگار بر بافت های مختلف این است که ترکیب منوکسید کربن با گلوبول قرمز بسیار سریع تر از اکسیژن میباشد و از آنجاییکه برای بقای حیاط بافت احتیاج به اکسیژن است تا بطور مداوم سلول های جدید ساخته شود تا جایگزین سلول های از دست رفته بشوند جابجایی اکسیژن با منوکسید کربن باعث میشود ساخت و ساز سلول های جدید به مخاطره بیافتد و بافت نگه دارنده ایمپلنت دندانی رو به زوال برود و در نتیجه ثبات ایمپلنت دندانی در استخوان رفته رفته کاهش یابد.
مطالب مرتبط:
فلز تیتانیوم از فلزات Non-Precious محسوب میشود و هزینه بالای آن بدلیل مراحل متعدد تولید میباشد از طرف دیگر بعضی از این مراحل دست ساز بوده و هنوز مکانیزه نشده.
ابتدا باید فلز تیتانوم توسط حرارت دیدن به گرید مورد نظر رسیده باشد و یا آلیاژ آن تهیه شود بعد از آن مفتول هایی با قطر های لازم ساخته میشود این قطر ها به اندازه قطر ایمپلنت هایی است که باید تولید شود.
بعد از این مرحله مفتول ساخته شده به طول های مورد نظر تقسیم میشود که این اندازه ایمپلنت دندانی را تعیین میکند.
از این قسمت به بعد هزینه تولید بالا میرود زیرا قطعات برش خورده باید تک تک به ماشین CNC وصل شده و سطح خارجی و داخلی آن تراشیده شود هر چه گرید تیتانیوم سخت تر باشد میزان فرسودگی فرزهای الماسی بیشتر خواهد بود و در نتیجه باید زودتر تعویض شوند. عدم تعویض فرزهای ماشین تراش باعث میشود رزوه های ایمپلنت دندانی چه در داخل و چه در خارج آن دقت لازم را نداشته باشد.
حالا باید ایمپلنت ها سند بلاست شوند برای اینکار از اکسید آلومینیوم استفاده میشود برای کیفیت بهتر پودر مصرف شده از یک سو وارد مخزن سند بلاست شده و توسط ساکشن بعد از عملیات از سوی دیگر خارج میشود و هرگز نباید این پودر ریسایکل شود کمپانی هایی که این کار را انجام میدهند حتما تاثیر منفی آنرا در کیفیت سند بلاست نشان میبینند.
بعد ازسند بلاستینگ تیتانیوم برای اسید شویی ارسال میشود. دراینجا برای اینکه داخل فیکسچر آسیب نبیند باید سطح داخلی آن توسط تفلون پوشانده شود انجام این مرحله مستلزم صرف وقت و هزینه زیاد میباشد. پس از اسید شویی ایمپلنت دندانی شسته میشود و برای بسته بندی ارسال میشوند بسته بندی هم از مراحل پر هزینه ایمپلنت دندانی محسوب می شود. پس از بسته بندی اولیه ایمپلنت دندانی برای استریل کردن با اشعه گاما ارسال میشود و سپس جهت بسته بندی نهایی و شماره سریال گذاری وارد آخرین مرحله تولید میشوند.
ایمپلنت ها باید سند بلاست شوند تا سطح جانبی آن بزرگتر شود عمل سند بلاست تا 400 برابر سطح جانبی ایمپلنت را بزرگتر می کند و بنابراین تماس ایمپلنت دندانی و استخوان 400 برابر بیشتر میشود تشکیل استخوان در خلل و فرج ایمپلنت دندانی باعث میشود که ایمپلنت دندانی به استخوان جوش بخورد که به این پدیده استواینتگریشن گفته میشود درست مثل چسبیدن کامپوزیت به مینای دندان.
در استواینتگریشن پیوند شیمیایی بین تیتانیوم و استخوان وجود ندارد و اتصال فقط فیزیکی میباشد و این درگیری به اندازه ای زیاد است که تیتانیوم به استخوان کاملا جوش خورده به نظر میرسد طوری که بعد از زمان استواینتگریشن حدود 400 نیوتن نیرو لازم است تا ایمپلنت دندانی از استخوان جدا شود.
SLA یک روش قدیمی برای سند بلاست کردن ایمپلنت است که امروزه هم همین روش انجام میشود حرف S برای sand blast حرف L برای large grit به معنای دانه های درشت سند بلاست و حرف A برای واژه acid wash بکار رفته است بطور مختصر یعنی اینکه پس از تراشیده شدن ایمپلنت در ماشین CNC باید سند بلاست شود و سپس با اسید شستشو شود تا موادی که رویی ایمپلنت مانده شسته شوند.
RBM این واژه بر گرفته از resorbable blast media به معنای اینکه عمل سند بلاست در محیطی گرم و تحت فشار انجام میشود که که این امر باعث شدت کار می شود و همینطور بقایای کمتری از ماده سند بلاست بر روی ایمپلنت بجا میماند.
اجزای تشکیل دهنده ایمپلنت دندانی
ریشه ( فیکسچر)
تاج (آباتمنت)
کاور اسکرو
هیلینگ آباتمنت یا Gingival Former
پیچ اتصال آباتمنت به فیکسچر
قطعات اتصال ریشه به دست دندان locator /ball & socket
پلاستیک آباتمنت برای ساخت آباتمنت با اشکال خاص و دلخواه
زمان لازم برای جوش خوردن ایمپلنت دندانی
فک پایین سه ماه
فک بالا پنج ماه
این یک قانون کلی است که می تواند در شرایط مختلف متفاوت باشد مثلا اگر در فک بالا لیفت سینوس انجام شده باشد بهتر است یک ماه بیشتر فرصت داده شود تا استخوان جدید به تراکم بیشتری برسد.
از دیگر مواردی که ممکن است نیاز به مدت زمان بیشتری باشد انواع گرافت استخوانی و یا اسپیلیت کردن استخوان است.
همچنین در شرایطی که استخوان تراکم کمتری داشته باشد باید زمان بیشتری لحاظ شود تا تراکم استخوان به حد مطلوب برسد و در شرایط ایده آل استخوانی میتوان از مدت انتظار کم کرد این وقتی است که طول و عرض ایمپلنت دندانی کاشته شده ایده آل برای دندان جایگزین باشد. و این ایمپلنت دندانی باید با نیروی بالاتر از 355 نیوتن کاشته شده باشد.
مطالب مرتبط: